Citroen GS/GSA

Kontynuuje serię o Citroenie, tym razem o modelu GS/GSA. Jak wygląda, to każdy może sprawdzić sobie na zdjęciach, ot takie mini CX z wielkimi reflektorami przednimi, trapezowatym grillem i liftbackową linią boczną. Ta Francuska wizja auta kompaktowego z hydropneumatycznym zawieszeniem była klepana…16 lat i to praktycznie w strefie Eurazjatyckiej, Afryce i Ameryce Łacińskiej. Wszystkich odmian silnikowych i nadwoziowych powstało dokładnie 2 473 499 egzemplarzy.

Silniki stosowane w tym wehikule można określić jako „wystarczające”. Nie było ani orgii mocy, ale o przesadnej słabiźnie na te lata też mówić nie można. Wszystkie były czterocylindrowymi bokserami, z wyjątkiem jednej krótkiej serii napędzanej dwuwirnikowym Wanklem. Aluminiowa, czterocylindrowa jednostka przy pojemności 1015 ccm osiągała 56 KM(tyle samo co powiększona do 1129 ccm)- w sumie, mówimy tu o jednym litrze pojemności, skok tłoka wynosił 59 mm, więc i ta moc osiągana była przy aż 6500 obr / min. I co z tego, że maksymalnie to on nawet 150 km/h nie osiągał? Wkręcał się jak wariat, do tego chłodzony był powietrzem.

Bez względu na pojemność każdy z nich miał jeden wałek rozrządu w głowicy(a mamy tu dwie głowice) i dwa paski rozrządu. Silniki 1.2 i 1.3 osiągały kolejno 60 i 65 KM. Mało? Mówimy o wolnossącym gaźnikowcu który miał sprawnie ruszać z miejsca około 920 kg. Jak na te czasy nie są to wyniki wstydliwe, ale pamiętajmy, że GS/A to nie jest bolid wyścigowy, tylko kompakt, który ma nas przewieźć niczym limuzyna po drogach i bezdrożach.

Wcześniej wspomniałem o silniku Wankla. Obecność tego typu agregatu w Cytrynach nie powinien dziwić, skoro produkowała go firma córka samego Citroena i NSU- Comotor. Projekt ten zamordowany został przez kryzys paliwowy- powstało ledwie 846 modeli z tym silnikiem, ale osiągi… cóż. 107KM na wyżej wspomnianą masę własną to nie jest mało, z przykrością jednak trzeba stwierdzić, że przyspieszone było zużycie pierścieni wirnika, a spalanie paliwa oscylowało tak między 12, a 20 litrów na 100. Niestety Comotor spowodował upadek NSU i Citroena, przy czym ten drugi przynajmniej istnieje, a NSU zostało wchłonięte przez Volkswagena.

Pora wsiąść do auta, otworzyć te cienkie drzwi i zająć miejsce za tą jednoramienną kierownicą. Obrotomierz wygląda względnie …. Normalnie, bębenkowy prędkościomierz dodatkowo wskazywał długość drogi hamowania, co oczywiście zostało sponiewierane krytyką przez ówczesne dziennikarstwo motoryzacyjne za czytelność.

 W Birotor zastosowano już przeciętne okrągłe cyferblaty

 
Trzeba jednak też zaznaczyć, że jak na lata siedemdziesiąte taki kształt kokpitu był iście futurystyczny. Nawet dzisiejsze samochody nie powstydziły by się czymś takim, wróćmy jednak do tablicy przyrządów, bo w odmianie GSA zaszaleli po całości. Na sam pierw rzucał się w oczy wielki wyświetlacz na którym widniał kształt nadwozia, a od niego kreski prowadzone do odpowiednich lampek ostrzegawczych- niżej bębenkowy prędkościomierz i obrotomierz między którymi znajdowały się liczniki kilometrów. Pod nimi dwa podłużne wskaźniki- z lewej elektroniczny zegarek, z prawej paliwomierza- to jest wszystko jednak mały miki. Przy wieńcu kierownicy na godzinach 3 i 9 znajdowały się włączniki poszczególnych funkcji. Po lewej cylindryczny zespół włączników wycieraczek, świateł pozycyjnych, mijania i drogowych, kierunkowskazów, a po prawej półcylindryczny z włącznikami przykładowo ogrzewania tylnej szyby, awaryjnych, wstecznej wycieraczki czy lamp przeciwmgłowych przednich i tylnych. Konserwatyści mogli czuć nie pokój, ale to naprawdę się sprawdzało do tego stopnia, iż ciężko szło się przyzwyczaić do konwencjonalnych przełączników. Coś takiego miał też Citroen Visa, co prawda w latach kiedy w nim siedziałem jeszcze średnio sobie zdawałem sprawę z czegoś takiego jak ergonomia, ale ten pomysł bardzo mi się spodobał i podoba nadal.

 Hydropneumatyka- tutaj trzeba na nią uważać, bo w tych latach technologia ta jeszcze raczkowała i przykładowo połączenia między jednocylindrową pompą wysokiego ciśnienia LHM, a zbiorniczkiem wyrównawczym są narażone na drgania, co przy dłuższej eksploatacji może spowodować pękniecie tegoż połączenia więc płyn cieknie prosto na znajdującą się przy skrzyni biegów tarczę hamulcową. Ale spokojnie- to nie jest problem, nie od dziś wiadomo że hamulce i zawieszenie są na jednym układzie, więc gdy się to stanie, ratuje was tylko hamulec mechaniczny, a jak i ten zawiedzie to niech Wam drzewa miękkie będą. Bez straszenia- samochód ten wymaga zwiększonej uwagi na takie rzeczy jak węże czy też inne elementy gumowe, gdy zaczynają parcieć trzeba je po prostu wymienić bez dyskusji i dywagowania, że „może jeszcze ten tydzień przejadę”.

Po za tym mamy tu uniwersalne zasady jak do każdego silnika chłodzonego powietrzem, czyli zamykanie klapek na zimę żeby silnik był dogrzany i otwieranie ich na lato, tym samym olej-  to jedyna ciecz chłodząca, więc im jest wyższej jakości tym lepiej będzie odprowadzał ciepło.

Powyżej filmik jednego z Citromaniaków- bo jak lepiej przedstawić umieszczenie przy stacyjce zapalniczki, trzech śrub w felgach, czy możliwości jaką daje hydropneumatyka- czyli odjechanie na 3 kołach.

Citroen GS/ GSA był krytykowany za swoją oryginalność, ówcześnie bardziej chwalono model Ami- bo był prostszy w konstrukcji i do ogarnięcia przez przeciętnych mechaników. W przypadku GS/GSA trzeba było już fachowca jak do modeli CX/DS, ale nigdy nie powiem, że hydropneumatyka to wada tej marki- przeciwnie- tylko dzięki niej z zainteresowaniem patrzę/patrzymy na tę markę.
 

 Dane techniczne:

Model:	GS/GSX1015
Silnik:	benzynowy
Il Cylindrów	4
Poj.skokwa	1015 ccm
Układ	przeciwsobny
Il.zaworów	8
Śr x skok	74 x 59
Moc max	55,5KM przy 6500 obr/min
Moment obr:	71Nm przy 3500 obr/min

Model:	GS 1220, GS Club, GS Pallas
Silnik:	benzynowy
Il Cylindrów	4
Poj.skokwa	1222
Układ	przeciwsobny
Il.zaworów	8
Śr x skok	77×65,6
Moc max	60KM przy 5750 obr/min
Moment obr:	87Nm przy 3250 obr/min

Model:	G Special 1130, GS X 1130
Silnik:	benzynowy
Il Cylindrów	4
Poj.skokwa	1129
Układ	przeciwsobny
Il.zaworów	8
Śr x skok	74×65,6
Moc max	56,5 KM przy 5750 obr/min
Moment obr:	80Nm przy 3500 obr/min

Model:	GS X3 1300
Silnik:	benzynowy
Il Cylindrów	4
Poj.skokwa	1299
Układ	przeciwsobny
Il.zaworów	8
Śr x skok	79,4x 65,6
Moc max	65KM przy 5500 obr/min
Moment obr:	98Nm przy 3500 obr/min

Model:	GSA 1300 – Pallas, Special, X1, X3
Silnik:	benzynowy
Il Cylindrów	4
Poj.skokwa	1299
Układ	przeciwsobny
Il.zaworów	8
Śr x skok	79,4x 65,6
Moc max	65KM przy 5500 obr/min
Moment obr:	94Nm przy 3500 obr/min

Model:	GS Birotor
Silnik:	benzynowy
il wirników	2
Poj.skokwa	995 ccm
Układ	Wankla
Il.zaworów	-
Śr x skok	-
Moc max	107KM przy 6500 obr/min
Moment obr:	137Nm przy 3000 obr/min